Ontelbare identiteiten
Er leven miljarden ‘ikken’ op de wereld en al die ikken hebben een eigen identiteit. Het thema ‘ik’ leent zich uitstekend om het burgerschapsthema identiteit in de sociale context verder te verkennen.
Alle ‘ikken’ dezelfde kansen en behandeling
De LHBTQ+ beweging maakt zich sterk voor gelijke rechten voor alle mensen, ongeacht van wie je houdt, hoe je eruitziet of naar welk gender je voorkeur uitgaat. Deze regenboogbeweging strijdt voor gelijke behandeling en gelijke kansen voor iedereen. In Nederland vond het allereerste homohuwelijk plaats in 2001. Dat is nog helemaal niet zo lang geleden. Nederland is er trots op koploper te zijn op dit gebied. Toch is seksuele diversiteit nog lang niet overal geaccepteerd. Mocht je met je kinderen willen nadenken over homoseksualiteit dan lenen de verhalen Hartjesdag en Tot over mijn oren zich daar goed voor. Als de klas een wat meer expliciete taal aankan, dan kun je bij de aflevering over homoseksualiteit van de Dokter Corrie Show terecht (klink hier voor het lijflied).
NB: we raden aan deze aflevering alleen te kijken als homoseksualiteit een geaccepteerd begrip is in de groep. Heb je te maken met een klas waarin er negatieve geluiden klinken of seksuele diversiteit onwennig is kijk dan eens bij de materialen van Gendi.nl. Zij zijn dé plek voor gender- en seksuele diversiteit in het onderwijs.
Verschillen en overeenkomsten tussen ‘ikken’
Helaas leven er ook stromingen en sentimenten in de samenleving die ervoor zorgen dat mensen die anders zijn dan ‘de norm’ het moeilijk hebben en zelfs discriminatie en geweld meemaken. Dit is in strijd met Artikel 1 van de Grondwet. Het onderzoeken van overeenkomsten (we zijn allemaal mens!) en (de angst voor) verschillen in de klas, is dan ook geen overbodige luxe! Voor groep 8 laat dit filmpje mooi zien hoe ‘hokjes’ eruit zien en hoe het zoeken naar overeenkomsten voor verbinding kan zorgen. Als het veilig genoeg is in je klas kun je met elkaar vragen bedenken en een vergelijkbaar ‘experiment’ doen op kinderniveau met vragen als:
- Wie houdt er allemaal van sport?
- Wie heeft er wel eens gehuild om een overleden huisdier?
- Wie heeft er wel eens heimwee?
- Wie kon er vroeger niet slapen zonder knuffel?
Ben je op zoek naar een meer maatschappelijk-democratische insteek bij dit thema, dan kun je met je leerlingen Artikel 1 onderzoeken door te filosoferen over: Iedereen is gelijk. In de filosofieles hieronder ga je met de kinderen op zoek naar het verschil tussen gelijkwaardigheid en gelijkheid. Je kunt ook een kijkje nemen bij het thema (T)Huis, daar staan nog meer lessen rondom deze begrippen. Voor de allerkleinste zijn er twee verhalen over anders zijn en daarmee omgaan: Koning Constant de Zelfde en Vreemde in het Bollenbos.
Filosoferen over identiteit
Over de identiteit van levende wezens en dingen raken we nooit uitgepraat. Filosoferen met kinderen is een mooie democratische praktijk die ervoor zorgt dat er veel verschillende ideeën op tafel komen om met elkaar te onderzoeken. Door te filosoferen leren kinderen dat je het niet-eens zijn met elkaar kunt verkennen en accepteren: ’to agree to disagree’. Andere meningen dan die van jou worden zo minder eng en bedreigend. Identiteit is bij uitstek een onderwerp om dat mee te oefenen. Hieronder vind je filosofielessen over: Wie is het normaalst en hoe bepalen we dat? en Wie ben ik echt?
Invalshoeken voor Burgerschap bij het thema ‘ik’
- (levensbeschouwelijke) identiteit en mensbeeld
- gelijkheid en ongelijkheid
- waarden en idealen
- inclusie en uitsluiting
- eerlijkheid, rechtvaardigheid en solidariteit
