Invalshoek

Natuur

Kwartaal 4

Jouw plek in de wereld

Verwondering over waar alles vandaan komt

Als je je verwondert over wat natuur eigenlijk is, ga je je meestal ook afvragen waar alles eigenlijk vandaan komt. De vraag naar de bedoeling en het ontstaan van het leven is al zo oud als de mensheid. Kinderen kunnen ontdekken dat in de diverse levensbeschouwingen mensen elkaar verhalen vertelden en vertellen over het ontstaan van de wereld, de natuur en de rol en plaats van de mens daarin.

De Schepper

In veel van deze ontstaansverhalen is sprake van een Schepper, een God of meerdere goden. Sommige gelovige mensen nemen deze verhalen letterlijk. Anderen drukken met woorden als Schepping en Schepper vooral ontzag en eerbied uit voor de natuur en haar oorsprong. Sinds Darwin woedt er in het westerse Christendom een discussie over het al dan niet letterlijk waar zijn van de Scheppingsverhalen. Het is de kunst om buiten deze discussie te blijven. Het draagt niet bij aan wederzijds begrip, en leidt af van de verwondering over en bewondering voor de natuur die wetenschapper en gelovige gemeenschappelijk hebben. Over de ontstaans- en scheppingsverhalen uit de Bijbel is er daarom een aparte toelichting (Een goed begin – toelichting).

Verwonderen over het begin

Een verhaal waarin de verwondering over de herkomst van de wereld centraal staat is het prentenboek Hoe de wereld begon. Naast de Bijbelse scheppingsverhalen Het begin en Adam en Eva is er voor de jongste kinderen een PowerPoint van de Kijkbijbel (zie extra’s Onderbouw). Ook ontstaansverhalen uit het hindoeïsme, Alles is begonnen met een trilling, boeddhisme Het vele in het ene, de islam De mens en de aarde, De boom in de tuin en Het scheppingsverhaal in de Koran en het joodse verhaal Het Raadsel van Baroech nodigen uit tot filosoferen over de oorsprong van het leven.
In de christelijke traditie, met name bij katholieken, dragen verhalen van Franciscus bij aan verwondering. Zie daarvoor de extra’s voor Samenwerkingsscholen.

Vragen bij Verwondering over waar alles vandaan komt

  • Waar verwonder jij je over als je nadenkt over de oorsprong van het leven op aarde?
  • Denk jij wel eens: alles zit zo bijzonder in elkaar, daar moet wel een grote kracht en /of een grote intelligentie en / of een bedoeling achter zitten?
  • Zo ja, heb je een beeld van die kracht, intelligentie of bedoeling?
  • Zo nee, denk je dan dat alles toevallig ontstaan is?
  • Welke beelden uit de verhalen uit de levensbeschouwingen spreken jou aan?
  • Is het belangrijk om te weten hoe het leven op aarde ontstaan is? Waarom wel of niet?
  • Maakt het iets uit voor hoe we nu leven?
  • Hoe zou het komen dat er allemaal verschillende verhalen zijn over het ontstaan van de aarde?
  • Kunnen alle verhalen die je hebt gehoord ook allemaal (een beetje) waar zijn? Waarom wel of niet?
  • Is het van belang of een verhaal echt gebeurd is? Of doet dat er niet toe, en gaat het erom welke levenswijsheid je uit het verhaal haalt?

Verhalen Natuur

Christendom

Een goed begin - toelichting (MB-BB)

Bara van Pelt en Anja A. de Fluiter (1997). Uit: Om te beginnen. Hilversum. Download hier de PDF.

Het begin (MB-BB)

Karel Eykman & Bert Bouman (1993-8) Het begin. Uit: Woord voor Woord. Amsterdam- Antwerpen Pyramide. Download hier de PDF.

Adam en Eva (MB-BB)

Herman van Veen (1993). Adam en Eva. Uit: Ik heb het in mijn dromen zelf gezien, het groot verhalenboek van Herman van Veen. Westbroek uitgeverij Harlekijn. Download hier de PDF.

Jodendom

Het raadsel van Baroech (MB)

Henny van het Hoofd Het Raadsel van Baroech – Berachotboek deel 1. Uitgever: NIK (Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap), z.j. Download hier de PDF.

Islam

Het Scheppingsverhaal in de Koran (MB-BB)

Abdulwahid van Bommel (2017). De KORAN, uitleg voor kinderen. Uitgeverij Parthenon. Download hier de PDF.

De boom in de tuin (MB-BB)

Petra van Helden (2017). De boom in de tuin. In: Kinderen van Adam. Ploegsma. Download hier de PDF.

De mens en de aarde (MB)

Uit: Kleur op school, jrg 7, 1 Natuurlijk blz. 46. Download hier de PDF.

Hindoeïsme

Alles is begonnen met een trilling (MB-BB)

Tamar Kopmels (2020) Alles is begonnen met een trilling. In: Verhalen vertellen en vragen stellen. Vakdidactiek Levensbeschouwing & Geestelijke stromingen. Noordhoff. Download hier de PDF.

Boeddhisme

Het vele in het ene (BB)

Tamar Kopmels (2020) Het vele in het ene. In: Verhalen vertellen en vragen stellen. Vakdidactiek Levensbeschouwing & Geestelijke stromingen. Noordhoff. Download hier de PDF.

Wij gebruiken functionele cookies om deze website goed te laten functioneren en analytische cookies om het gebruik van de website te kunnen meten. Deze cookies gebruiken geen persoonsgegevens.